Het selecteren van een goede e-commerce oplossing hangt van zeer veel factoren af. Zoals de keuze van de producten of diensten die je online gaat verkopen. Of de doelgroep die je wil bedienen, ga je aan consumenten leveren of aan bedrijven, of juist aan beide? Welke functionaliteit wil je uw klanten bieden? Moet de oplossing aansluiten op andere systemen? Hoeveel bezoekers en orders verwacht je? Wat zijn uw ambities en groeiverwachtingen? Open source e-commerce oplossingen worden steeds populairder, maar zijn deze ook geschikt voor jou?
Wat is open source?
De term ‘open source’ wordt gebruikt voor software waarvan de broncode is vrij gegeven. Open source is dus niet altijd gratis, maar als je het software systeem aanschaft, krijgt u ook de broncode erbij. De broncode is de taal waarin de software is gemaakt. Je kunt dus (met de juiste IT kennis) exact zien wat de software doet en de software aanpassen aan uw persoonlijke wensen. Vaak is er een ‘community’, een groep van ontwikkelaars, die de broncode beheert en verbeteringen doorvoert. Iedereen kan verbeteringen en nieuwe functionaliteit doorgeven aan de ‘community’. Een aantal voorbeelden van open source e-commerce oplossingen zijn Magento, osCommerce, PrestaShop, VirtuaMart, X-cart, Zen Cart, etc.
Closed source
Met ‘closed source’ software, zoals bijvoorbeeld Microsoft Office, kan niemand de software aanpassen. Je krijgt de software zoals het ontwikkeld is, na betaling van een licentie. Na deze betaling mag je de software gebruiken en kunt u op ondersteuning van de leverancier rekenen. Vaak kunt je gebruik maken van updates die de leverancier uitbrengt, bijvoorbeeld voor het herstellen van softwarefouten.
Ook heeft de leverancier meestal een plan voor nieuwe versies in de toekomst die je kan installeren of met korting kan kopen. Je mag de software echter niet zelf aanpassen of veranderen. Bij open source betaal je meestal geen licentiekosten en worden de gebruikers zelfs gestimuleerd om aanpassingen en veranderingen uit te voeren en/of door te geven om zodoende de software beter te maken.
Voordelen open source e-commerce
Prijs
Het belangrijkste voordeel van open source e-commerce oplossingen is de prijs; de oplossing is namelijk meestal gratis. Geen licentiekosten dus. Toch zijn er wel degelijk kosten waar je rekening mee moet houden. Echter deze kosten maak je ook bij een closed source pakket. Kosten zoals het installeren, configureren en aanpassen van het juiste design, maar ook hosting en beheerkosten.
Daarnaast kun je ook denken aan eventueel maatwerk, integratie met andere systemen, et cetera. Met de besparing van de licentiekosten is vaak een deel van de overige kosten te dekken.
Snelle ontwikkelingen
Een ander kenmerk van open source software is de snelle ontwikkeling. Dit is echter afhankelijk van de grootte van de community, maar meestal gaan de ontwikkelingen erg snel. Closed source pakketten brengen hooguit twee á vier keer per jaar een nieuwe release uit (denk aan Microsoft Office dat ongeveer om de drie jaar met een nieuwe versie komt), open source oplossingen komen veel vaker met een nieuwe versie. Hoe groter de community, hoe sneller er oplossingen komen voor allerlei problemen en hoe sneller er nieuwe functionaliteit wordt toegevoegd.
Flexibiliteit
Bij open source kunt u zelf het pakket aanpassen aan jouw wensen. De broncode is immers beschikbaar en kan aangepast worden. Je moet hier echter wel voorzichtig mee zijn. Bij een volgende versie kunnen uw aanpassingen bijvoorbeeld niet meer werken. Je kunt dan beter uw wijzigingen doorgeven aan de community, hebben genoeg gebruikers dezelfde wijzigingen dan zorgt de community ervoor dat de wijzigingen in de volgende versie meegaan.
Veelal werkt een e-commerce oplossing met extenties of add-ons. Deze add-ons worden door de community gemaakt of door externe bedrijven. Met deze add-ons voeg je allerlei functionaliteit aan het bestaande pakket toe, zonder dat het pakket zelf wordt gewijzigd. Dit geeft veel flexibiliteit.
Functionaliteit
Open source oplossingen met grote communities hebben doorgaans vrij veel functionaliteit. Grote communities realiseren aan de lopende band extensies en add ons. In sommige gevallen hebben deze open source oplossingen zelfs meer functionaliteit dan closed source oplossingen.
Integratie
Door middel van de add ons zijn er vaak al veel koppelingen beschikbaar met betaalsystemen, logistieke en financiële pakketen en andere systemen. Je hoeft dus niet zelf te investeren in specifieke koppelingen.
Niet gebonden aan één leverancier
Het laatste grote voordeel van open source is dat je niet gebonden bent aan één leverancier, de zogenaamde “lock-in”. Vaak zijn er meerdere leveranciers die een open source oplossing kunnen implementeren en beheren.
Nadelen open source e-commerce
Ondersteuning
Een groot nadeel is de ondersteuning. Als je een probleem heeft met de software kun je niet aankloppen bij een leverancier die verplicht is binnen een bepaald tijdsbestek te reageren en het probleem op te lossen. Je kunt wel Googlen naar een oplossing of een bericht plaatsen op een forum en hopen dat er iemand van de community reageert. Hierbij is de grootte van de community weer van belang. Hoe meer mensen, hoe groter de kans op een antwoord of oplossing. Verwacht geen telefonische ondersteuning van de community, meestal verloopt de communicatie via het forum.
Een aantal bedrijven spelen hierop in en bieden een onderhoudscontract aan. Als je professioneel e-commerce wilt bedrijven met open source e-commerce software zijn goede afspraken met een betrouwbare e-commerce partner van groot belang.
Veiligheid
Omdat de broncode voor iedereen zichtbaar is, is deze ook zichtbaar voor hackers. Een hacker kan dus exact achterhalen of en waar een eventueel beveiligingslek in de code aanwezig is.
Community
Het kan gebeuren dat de community van een veelbelovende open source oplossing ermee stopt. Ontwikkelaars verliezen hun interesse en stoppen ermee of gaan aan de slag met een ander (nieuw) project. Dan blijf je zitten met een oplossing waar niet meer aan ontwikkeld wordt, of je moet geld gaan betalen voor verdere ontwikkeling.
Functionaliteit
Functionaliteit waarvan je vindt dat het in de software moet komen hoeft niet altijd door de community te worden erkend. Het kan voorkomen dat deze functionaliteit nooit wordt doorgevoerd.
Performance
Soms komt de open source oplossing voort uit een hobby van een gedreven software ontwikkelaar. Prima oplossing voor een kleine webshop. Maar op het moment dat er honderden orders per dag door het systeem moeten, komt de software krakend tot stilstand. Controleer daarom vooraf of er al grote bedrijven met de software werken en wat de prestaties zijn van het systeem.
Conclusie
Open source systemen bieden genoeg functionaliteit om te kunnen concurreren met commerciële systemen. Of je kiest voor open source hangt met name af van de ondersteuning die je wenst en de risico’s die je bereid bent te lopen. De grootte van de community is belangrijk en de mate waarin de community actief is. Het kan soms langer duren voor een probleem is opgelost als je op de community moet vertrouwen. Kies een systeem dat zich bewezen heeft bij andere bedrijven en een leverancier die je kunt ondersteunen in het geval er problemen zijn.
Hoewel er vaak geen licentiekosten zijn bij open source, zijn er wel degelijk kosten voor het implementeren en configureren van het systeem. Ook het beheer en de ondersteuning kost geld.
Open source voldoet prima voor kleinere of beginnende webshops. Grotere shops hebben vaak meer eisen ten aanzien van ondersteuning, maatwerk, integratie en performance, maar ook dan kan open source een goed alternatief zijn om mee te nemen in de beslissing.